To czy woda jest czysta mikrobiologiczne, stanowi jedną z ważniejszych jej właściwość w świetle bezpieczeństwa dla ludzi. Podczas badania mikrobiologicznego dokładne określa się czy i w jakiej ilości znajdują się w wodzie mikroorganizmy chorobotwórcze i pasożyty. Warunki, jakie powinna spełniać woda, zostały ujęte w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi z dnia 7 grudnia 2017 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli z dnia 17 stycznia 2019 r. oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach z dnia 9 listopada 2015 r.
Na czym polega mikrobiologiczne badanie wody?
Nie sposób jest badać wodę na zawartość wszystkich groźnych mikroorganizmów dlatego, badane są mikroorganizmy wskaźnikowe. Mikroorganizmy chorobotwórcze mogą przedostawać się do wody z różnych źródeł, natomiast są to najczęściej nosiciele i osoby zakażone z tego powodu mikroorganizmami wskaźnikowymi, są organizmy saprofityczne występujące w ludzkim i zwierzęcym przewodzie pokarmowym, a ich obecność w wodzie świadczy o zanieczyszczeniu fekalnym. Za wskaźniki uznaje się możliwe do wykrycia zwykłymi metodami formy nieprzetrwalnikujące i nierozmnażające się w środowisku wodnym:
- Escherichia coli
- Bakterie z grupy coli
- Enterokoki
- Clostridium perfringens
- gronkowce koagulazododatnie
- Legionella
Mikroorganizmu bytują w środowisku wodnym w sposób naturalny w związku z czym oznacza się również ogólną liczbę mikroorganizmów po 48h w temperaturze 36oC i po 72h w temperaturze 22oC. Jeśli w wodzie występują znaczne ilości mikroorganizmów zwiększa to ryzyko występowania mikroorganizmów niepożądanych.
Badanie mikrobiologiczne wody na potrzeby Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi monitoring jakości wody na potrzeby nadzoru. Monitorowana jest jakość wody po stacji uzdatniania wody, w wodociągach, ośrodkach zdrowia, zakładach pracy, obiektach gastronomicznych, zakładach produkujących żywność, pływalniach, basenach, kąpieliskach, środkach transportu. Harmonogram monitoringu wody zawarty jest w przepisach prawnych dotyczących odpowiedniej branży, w zależności czy chodzi o wodę pitną, produkcję żywności czy rekreację. Mikrobiologiczne badania wody potrzebne są przy odbiorze obiektów budowlanych, na które nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie, a które należą do jednej z powyższych kategorii. Zarządzający obiektem, w których jakość wody monitorowana jest przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i nastąpiła zmiana w sieci wodociągowej (np. podczas remontu/przebudowy), również powinien sprawdzić wyniki badania jakość wody. Właściciel sieci wodociągowej po awarii lub dłuższej przerwie w dostawie powinien przedstawić wyniki badania jakości wody. Mikrobiologiczne badanie wody powinny być wykonane w laboratoriach, które posiadają akredytację Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Lista akredytowanych laboratoriów jest dostępna u miejscowego powiatowego lub wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Ważnym jest, aby pamiętać, że akredytacja obejmuje poza metodyką prowadzenia badań również proces pobierania i transportu prób, dlatego, aby uniknąć nieporozumień najlepiej, gdy próby wody pobiera i transportuje certyfikowany próbko biorca.
Badanie mikrobiologiczne wody na własne potrzeby
Możemy wykonać mikrobiologiczne badania wody np. wodociągowej, jeśli jej jakość budzi naszą wątpliwość lub wody ze studni czy kąpieliska. Jeśli badania wykonujemy na własne potrzeby nie ograniczają nas żadne zasady. Warto jednak pamiętać, szczególnie jeśli wyniki mają nam posłużyć jako pewnego rodzaju dowody, że aby wyniki badania były wiarygodne warto wybrać odpadnie laboratorium i przemyśleć pobieranie prób przez próbobiorcę. Błędy podczas pobierania próby i jej transportu są najczęstszą przyczyną błędnych wyników a bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia bardzo o nie łatwo.